De evolutietheorie van leiderschap

Leiderschap is al eeuwen een centraal thema in menselijke samenlevingen, van de vroegste stammen tot moderne multinationals. Vroeger was leiderschap simpel: het Jerommeke, de sterkste persoon, vaak de beste jager of krijger, kreeg de leiding. Fysieke kracht was de ultieme kwalificatie. Leiderschap was in deze tijd sterk gerelateerd aan fysieke kracht en de mogelijkheid om anderen te beschermen. Inspiratie van anderen lag vooral in het talent om te vechten en risico's te nemen. Daden in plaats van woorden. Prioriteiten lagen ook vooral in het beschermen van de groep.

Nadien werd het complexer. Ik was niet perse de beste van de klas bij geschiedenis maar het minste wat we kunnen zeggen is dat er tijdens de industriële revolutie nood was aan leiders die strategisch sterk waren en oog hadden voor innovatie. Binnen een maatschappij die complexer werd waren de momenten die fysieke kracht vereisten zeldzamer. Het ideaal verschoof van kracht naar intelligentie en strategisch inzicht. Prioriteiten lagen bij het vermogen om effectief om te gaan met resources, netwerken te onderhouden en mensen samen te brengen om processen te optimaliseren en langdurige duurzame carrières uit te bouwen.

Vandaag zien we opnieuw een verschuiving; in het digitale en snel veranderende tijdperk wordt empathie steeds belangrijker als kernwaarde in leiderschap.

Bedrijven en gemeenschappen worden alsmaar complexer en diverser, waarbij de wereld aan elkaar verbonden is dankzij de digitale economie. Het is heftig voor een leider tegenwoordig, want alle prioriteiten van de vorige periodes gelden ook nog steeds. Je kan niet anders dan inspireren met een innovatieve aanpak. Om alle challenges aan te kunnen moet je (veer)krachtig zijn. Je hoofd moet op continue vooruitgang zijn geprogrammeerd. En dat terwijl je in een wereld van opportuniteiten, AI en robots werkt met een team van mensen. Waarbij je meer dan ooit rekening moet houden met de emoties, waarden en behoeften van anderen. En terecht. Ik schreeuw niet voor niks van de daken dat leiding geven topsport is.

Empathisch leiderschap draait om het vermogen om echt te luisteren, mensen te begrijpen, en te verbinden op een emotioneel niveau. Het is een visie die gericht is op samenwerking, diversiteit en het belang van begrip en respect voor elk individu in het bedrijf, dat het verschil zal maken in dit tijdperk. Empathie zal helpen bij het opbouwen van sterke, loyale teams die in staat zijn om met verandering om te gaan. Je kan niet in gaan tegen de evolutie.